لیگ برتر خلیج فارس یا لیگ برتر فوتبال ایران
مسابقات لیگ حرفه ای و بالاترین سطح باشگاهی لیگ فوتبال ایران است که پس از جام ازادگان اغاز به کار کرد و در حال حاضر با حضور 16 تیم برگزار می شود. نخستین دوره این رقابت ها در تاریخ 11 ابان 1380 با حضور 14 تیم برگزار شد. در این لیگ طی بیست و دو دوره گذشته تیم های پرسپولیس (هشت بار) – سپاهان (پنج بار) – استقلال (چهار بار) – فولاد خوزستان (دو بار) و پاس تهران – سایپا و استقلال خوزستان (هر کدام یک بار) به مقام قهرمانی رسیدند. در رده بندی اعلام شده از سوی فدراسیون بین المللی تاریخ و امار فوتبال در سال 2012 این لیگ به عنوان (سی و ششمین لیگ قدرتمند جهان) و (چهارمین لیگ قدرتمند اسیا) انتخاب شده است. افزون بر این در رده بندی اعلام شده توسط این فدراسیون لیگ برتر ایران رده چهل و هفتم جهان و چهارم اسیا را در قرن 21 میلادی (2001 تا 2012) کسب کرده است.
موفق ترین تیم ها
بیشترین تعداد قهرمانی در 22 دوره لیگ برتر را به ترتیب تیمهای پرسپولیس (8 بار)، سپاهان (5 بار) و استقلال (4 بار) داشتهاند. همچنین، بیشترین حضور در سه تیم بالای جدول را به ترتیب تیمهای استقلال (17 بار)، پرسپولیس (13 بار) و سپاهان (11 بار) داشتهاند.
رقابت ها
از دورهٔ سیزدهم لیگ برتر به بعد، 16 تیم در این رقابتها حاضر هستند، که بهصورت رفت و برگشت در زمین خودی و حریف به میدان میروند، به این ترتیب هر تیم 30 بازی انجام خواهد داد. پیروزی در هر دیدار سه امتیاز و تساوی یک امتیاز برای تیم میزبان و یک امتیاز برای تیم میهمان دارد، در حالی که برای شکست امتیازی در نظر گرفته نمیشود. به این ترتیب هر تیمی که بیشترین امتیاز را در طول فصل کسب کند بهعنوان قهرمان شناخته میشود، و دو تیم پایانی جدول ردهبندی به لیگ ازادگان سقوط میکنند. همچنین در مواردی که امتیازها مساوی شوند تفاضل گل و در صورت برابر بودن مقدار تفاضل گل، تعداد گلهای زده ترتیب جدول ردهبندی را مشخص میکند.
بازیکنان خارجی
هر تیم بهطور همزمان اجازه استفاده از چهار بازیکن خارجی در هر یک از دیدارهای لیگ خلیج فارس را دارد و در صورت استفاده بیش از چهار بازیکن، از طرف سازمان لیگ برتر و کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران متخلف اعلام شده و جریمه میشود. از آغاز دورهٔ هشتم و نهم لیگ، بستن قرارداد جدید با دروازه بان خارجی ممنوع اعلام شده بود، اما به دلیل انتقادات فراوان کارشناسان فوتبال و درخواست تعداد زیادی از مربیان تیمهای لیگ برتری برای تغییر این قانون، از ابتدای دورهٔ دوازدهم لیگ برتر به بعد، سازمان لیگ برتر فوتبال با ایجاد تغییراتی در این قانون، ضمن موافقت با درخواست مربیان مبنی بر لغو ممنوعیت جذب دروازهبان خارجی، تیمهای لیگ برتری را ملزم به جذب دروازهبانهای ملیپوش خارجی کرد.
در آغاز دوره بیستم تیمها حق بستن قرارداد با بازیکنان جدید خارجی را نداشتند و فقط با بازیکنان خارجی فصل قبل خود میتوانستند فصل را شروع کنند.
محرومیت
هر بازیکن بلافاصله بعد از دریافت چهار کارت زرد یا یک کارت قرمز در طی یک دوره از برگزاری رقابتها مشمول محرومیت از حضور در دیدار بعدی میگردد و در صورت ایجاد تشنج یا درگیریهای شدید در میدانهای فوتبال به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال احضار شده و در شرایطی که توضیحاتش به این کمیته قابل قبول و منطقی نباشد، مشمول جریمههای دیگری (از قبیل جریمههای نقدی و محرومیت از چند بازی بعدی) نیز میگردد. اگر بازیکنی در آخرین بازی فصل کارت قرمز دریافت کند اولین بازی فصل بعدی را از دست خواهد داد ولی کارتهای زرد به فصل بعدی موکول نمیشود.